Eper lijkkoets

Geschiedenis van de Eper Lijkkoets....

In het jaar 1882 is door de Kerkenraad van de Hervormde Gemeente te Epe een lijkwagen aangeschaft. Gegevens van deze koets zijn niet bekend. In 1915 blijkt deze lijkwagen dermate versleten te zijn dat de Kerkenraad besluit bij de firma Asjes in Alkmaar een nieuwe lijkwagen te bestellen. Begin 1916 werd de nieuw aangekochte lijkwagen door een delegatie van de Kerkenraad in Alkmaar bezocht en goedgekeurd. Per trein arriveert de lijkwagen in Epe.

De lijkwagen werd gestald in het zogenaamde lijkwagenhuisje aan het eind van de Beekstraat (rechts) vlak bij het begin van de Tongerenseweg. De lijkwagen kon worden besteld en betaald bij de administrateur der Diaconie van de Hervormde Gemeente Epe.

Er waren drie klassen:
Eerste klas begrafenis: de paarden hadden een zwart afhangend dek over de rug en een zwart hoofddek met een pluim hoofd. Aan weerszijden van de lijkwagen werden lampen bevestigd omfloerst door een lange, zwarte doorzichtige sluier (ƒ 30,-).
Tweede klas begrafenis: de paarden waren op dezelfde wijze gekleed als bij de eerste klas, evenwel zonder pluim op het hoofd. Op de lijkwagen werden geen lampen bevestigd (ƒ 15,-)
Derde klas begrafenis: de paarden werden niet bekleed en uiteraard ook geen lampen op de lijkwagen (ƒ 8,50).

De lijkwagen was altijd bespannen door twee zwarte paarden. Voor op de bok van de lijkwagen zat de koetsier in het zwarte pak en met een hoge zijden zwarte hoed op. De lijkwagen is in de loop der jaren onder andere bereden door de koetsiers Van Lohuizen, Bredenoord, Bart Witteveen, Bertus Pannekoek en Peter van Tongeren. In 1933 werd de lijkwagen overgenomen door de in dat jaar opgerichte "Neutrale Begrafenisvereniging Gemeente Epe" (later de Algemene Onderlinge Begrafenisonderneming Epe U.A.).

Tegen het eind van de jaren "50 werd er nauwelijks nog gebruik gemaakt van de Eper lijkwagen. In 1961 werden nog vier overledenen naar hun laatste rustplaats gebracht met de lijkwagen. De allerlaatste keer dat de lijkwagen nog dienst heeft gedaan was op donderdag 29 maart 1962. Begraven werd de heer Willem van Putten, die tijdens zijn leven zo nauw bij het begrafeniswezen van Epe, inclusief de lijkwagen, betrokken was geweest.

Vergeten stond de lijkwagen na 1962 in het koetshuis op landgoed West-Raven. Vele jaren later, in 1990, werd de lijkwagen overgebracht naar museumboerderij "Hagedoorns Plaatse" te Zuuk. Het werd gestald in een aldaar bijgebouwde wagenschuur. In 1994 heeft Emstenaar Jan Pannekoek de lijkwagen van de museumboerderij aangekocht. Anno 1996 is de lijkwagen geheel gerestaureerd en staat er weer net zo stijlvol bij als in 1916. De lijkwagen heeft vanaf maart 1996 al weer dienst gedaan tijdens begrafenissen.

In 2016 is inzet van de Eper Lijkkoets ondergebracht bij de stichting Begrafeniskoets. Deze heeft als doel om de lijkwagen binnen de gemeente Epe te behouden en deze actief en goed onderhouden zijn diensten te laten blijven uitvoeren, zowel binnen als buiten de regio.

Tot op heden is de Eper Lijkkoets de enige authentieke lijkwagen in Nederland die nog vanuit de oorspronkelijke gemeente actief is.